Eski Mısır’da olduğu gibi günümüzde de kediler çok değerli ve sevilen yaratıklardır. Canlıların her birinin kişilikleri farklıdır. Bu yüzden paha biçilmez olmalıydılar. Fakat günümüzde gerçekler bunun aksine seyretmektedir. Hayvan bakım evleri kedilerin yoğun oldukları yerlerdir. Zavallı hayvanlar açlık içinde perişan bir vaziyette yaşamlarını sürdürmektedirler. Bu aşırı sayıdaki kedilerin bir nedeni vardır: Çok çabuk çoğalmaları. Hemen hemen bütün şartlar altında üreyebilirler. Yavruların çokluğu onlar için kötü sonuçlar doğurabilir.

Annelerin sütü bittiğinde yavrularda üşütme ile ilgili hastalıklar başlar ve kedicikler yavaş yavaş ölürler. Bu olay kedilerin sayılarını azaltmada yeterli olmuyor. Her istenmeyen doğumdan bir ya da iki yavru yaşamlarını sürdürebilmektedir. Bu nedenle bütün hayvanseverlerin, kedilerinin istenmedik üremelerini önlemeleri gerekir. Bunun için de günümüzde bir çok yöntem vardır.

Erkek Kedilerde Üreme Kontrolü

Erkek kediler 6-12 aylık arası cinsel olgunluğa erişirler. Tüm yıl boyunca cinsel açıdan hazır oldukları halde, belirli bir kızgınlık dönemleri yoktur. Erkek kediler etraftaki kızışmış dişi kedilerden etkilenirler. Özellikle Mart ayında dişi kedilerin seslerini duyan erkek kedilerin kızgınlıkları artar. Bu haldeyken dışarı bırakılmazlarsa protesto için tuvalet alışkanlıklarını değiştirip ortalığı pislemeye başlayabilirler.

Kısırlaştırmanın ne zaman yapılması gerektiği konusunda ise tartışmalar sürmektedir. Erken yapılan kısırlaştırma sonucunda idrar yolları tam gelişemez ve daha sonra idrar yolları tıkanmaları ortaya çıkar. Ayrıca kedi görünüm olarak dişi ya da cinsiyetsiz olarak gelişir.

Erkek kedi yeterince hareketli olduktan sonra bu olay gerçekleştirilirse bu tür sonuçlar ya hiç doğmaz ya da çok yavaş oluşur. Size kedinizi dikkate izlemenizi ve 6 aylıkken ya da biraz daha sonrasında kısırlaştırma ameliyatı için veterinere götürmenizi öneririz. Burada kısırlaştırma olayını da anlatmamız gerekli olacaktır. Bu olayda sadece sperm kanalları kesilir, erkeklik bezi ise yerinde bırakılır. Kısırlaştırılmış kedi yine dişi kedilerle çiftleşebilir ama döllenme olmaz. Ayrıca bu davranışınızla onları korumuş olursunuz.

Dişi Kedilerde Üreme Kontrolü

Bir kedinin doğumunu izlemeniz çok muhteşem bir olaydır, fakat kısa sürede sorunlar başlar. Yavruları nereye yerleştireyim diye kendi kendinize sorarsınız. Arkadaşlarınız ve akrabalarınız kabul etmezse siz de bakamazsınız, geriye sokağa bırakmak kalır.

Eğer yavru istenmiyorsa, dişi kedilerde üreme kontrolü dışında bir çözüm yoktur. Bunlardan biri de kısırlaştırma dır. Dişi kediler genelde 6-9 aylık olduklarında cinsel olgunluğa erişirler. cinsel olgunluğa erişen dişilerde östrojen hormonu salgılanır ve hayvan kızgınlık belirtileri gösterir. Dişiler yılda birkaç kez kızgınlık dönemi geçirir ve bunların her biri 10 gün kadar sürer.

Dişi kedilerin, normal şartlar altında 6 aydan önce kısırlaştırma ameliyatına tabi tutulmaması gerekir. Çünkü cinsel organları anatomik olarak gelişmelerini henüz tamamlanamamıştır. Altı aydan sonraki ilk reglinden itibaren kısırlaştırmak ta büyük yarar vardır. Kısırlaştırma ameliyatında uygulanabilecek yöntemlerden biri, tamamen kısırlaştırma dır. Bu, yumurtalık ve rahimin tamamen alınması demektir. Bu durumda kedi herhangi bir cinsel aktivite göstermez.

Yalnız dikkat etmeniz gereken birkaç nokta var: Bu operasyonun, kedinin cinsel hayatını tümüyle yok etmenin yanında başka sakıncaları da vardır. Ameliyat sonucu kedilerde şişmanlama ve hareketsizlik gibi sonuçlar ortaya çıkar. Tümüyle kısırlaştırmadan sonra hayvanlarda belirli bir yavaşlama görülür. Gerçi hayvanın aldığı kalori miktarı azaltılarak, kilo almasının önüne geçilebilir. Bu nedenle kalorisi düşük gıdalar verilebilir. Böylece hayvan normal yaşantısını sürdürebilir.

Bunun dışında tümüyle kısırlaştırmada hayvan, rahiminin alınması nedeniyle, salgılanan östrojen hormonunu dışarı atamaz. Bu nedenle hayvanın kanında uzun süre kalan östrojen hormonu, kanser oluşumunu hızlandırır. Özellikle de meme tümörleri oluşabilir. Östrojenin bu etkisi progesteron iğnesi ya da tableti verilerek, belli bir oranda düşürülebilir. Böylece kedinin kanser olma riski azaltılabilir.

Eğer tam kısırlaştırma yaptırdıysanız, veterinerle konuşup ilerde doğabilecek birtakım sorunlar için neler yapmanız gerektiği konusunda gerekli bilgileri alabilir ve bunları gerektiğinde uygulayabilirsiniz. Bu tümüyle kısırlaştırma yerine, önerilen başka bir kısırlaştırma yöntemi ise bir ya da iki yumurtalığın bırakılmasıdır. Böylelikle kedi, normale göre daha az kızgınlık gösterecektir ve ilişkide bulunabilecek, fakat bu, her zaman yavrulamayla sonuçlanmayacaktır.

Kısırlaştırmanın Yaşla İlgisi Nedir?

Dişi kedilerin östrojen salgılama faaliyeti 7-8 yaşından sonra yavaşlar. Belki hâlâ gebe kalabilir ama yavru sayısı azalır. Bu nedenle bu yaşlarda kısırlaştırma operasyonu gereksizdir. 10 yaşından sonra ise kısırlaştırmanın bir anlamı yoktur. Kedilerde kısırlaştırmada 6 yaş, sınır olarak kabul edilebilir. Yine de östrojen salgılandığı için kedi çiftleşir ve yavrusu olabilir.

Bu arada şunu belirtmekte de yarar görüyoruz: 1 yaşına kadar meydana gelen gebelikte, hayvan yeterli ıkınma gücünü bulamayacağı için tehlikeli olabilir. Hem yavrular, hem de anne doğum sırasında ölebilir. Bu nedenle kısırlaştırma 6 aylıkken veya hemen sonrasında yapılmalıdır.

Bu yöntemin dışında kedi doğum kontrol hapları vardır. Bunlar dişi kediye haftada bir kere verilir. Kedi artık hormon açısından kısırlaştırılmıştır ve gebe kalamaz. Bunun avantajı, kedi bundan hoşnut değilse istediğiniz zaman ilaç vermeyi kesebilirsiniz. Dezavantajı ise her hafta hap verilmeli ve bu da çok masraflıdır. Kedi sahipleri bu yöntemi uygularsa da daha sonra yine kısırlaştırma ameliyatına karar verirler.

Yarı Vahşi Kedilerde Üreme Kontrolü

Bazı hayvanseverler sahipsiz kedileri bahçelerinde besler. Bunlar kendilerine dokundurt mazlar ama yiyecekleri seve seve kabul ederler. Yılda iki kez acı bir manzara ile karşılaşırsınız. Dişi kedi perişan vaziyetteki yavrularını da getirmiştir. Yavruların bazıları sizin çaresiz bakışlarınız arasında ölecektir. Üreme kontrolü esas bu yarı vahşi kediler için uygulanmalıdır. Dişilerin de uygulanabilecek tek çare kısırlaştırma operasyonuna gitmektir fakat 2 yumurtalık bırakılmalıdır. Bu, kedinin kendini savunma mekanizmasını etkilememesi açısından önemlidir.

Üreme kontrolünün masraflı ve sabır gerektiren bir olay olduğunu belirtmek isteriz. Hayvanseverlerin buna katlanacağını umarız, aksi halde kedileri aşırı şekilde çoğalacaktır ve perişan olacaklardır.