Kedinin Yaşamının Sonu

Kedi Hayatının Sonu

Gençlik caziptir ama yaşlı kedilere de derin bir saygı duymamak mümkün değildir. Doğal soylulukları ve sükûnetleriyle bizim için ilerleyen yıllara nasıl yaklaşmamız gerektiği konusunda mükemmel rol modelleridirler. Yaşlı bir kedi atlamaya çalışırken başaramazsa kalkar ve yaşamına devam eder. Yaşlı kediler hep yapmamız gerektiği söylenen, ama yapmayı imkânsız değilse bile zor bulduğumuz şeyi yaparlar: Bir zamanlar ne olduklarına bakmaz, ne yapabildiklerine odaklanırlar. Yaşamlarının sonu için üzülmemizi bile istemezler.

Zor Bir Karar

Hepimiz değilse de birçoğumuz sonu ile karşılacağız, veterinerimizin yardımıyla yaşlı kedimiz için en iyisinin ne olduğuna karar vermek zorunda kalırız. Otuz yıl önce New Yorklu bir veteriner olan Dr. Bernard Hershhorn, köpek sahiplerinin kendilerine şu soruları sormalarını önermişti. Bunlar, bugün kedi sahipleri için de çok uygunlar;

• Hastalık uzuyor, depreşiyor ya da kötüleşiyor mu?
• Hastalık tedaviye artık yanıt vermiyor mu?
• Kediniz fiziksel veya zihinsel acı içinde mi?
• Artık acı veya üzüntüyü durdurmak mümkün değil mi?
• Kediniz iyileşirse, kronik olarak hasta, yatalak veya kendine bakamaz halde mi olacak?
• Kediniz iyileşirse, ciddi kişilik değişikliği mi olacak?

Bu soruların yanıtları evetse, ötenazi dürüst, basit ve insani bir seçenektir. Yine de, bu sorulardan birkaçına hayır yanıtını verdiyseniz kendinize sorun.

• Gerekli bakımı sağlayabilecek miyim?
• Bu bakımı sağlamak ailem ve benim için ciddi bir engelleme yapacak ya da sorun çıkaracak mı?
• Tedavi masrafları dayanamayacağımız kadar pahalı olacak mı?

Kediniz ailenizin bir üyesidir ve her karar bir aile kararı olmalıdır.

Acıdan Kurtulma

Bunlar ötenazi için geçerli gerekçelerdir:

• Ağır bir yaralanma;
• Rahatsızlık veya acının kontrol altına alınamayacağı bir noktaya gelinmiş tedavi edilemeyen bir hastalık;
• Yaşam kalitesini sürekli etkileyen yaşlılık yıpranması;
• Bedensel işlevlerin kontrolünün sürekli kaybıyla sonuçlanan fiziksel yaralanma, hastalık ya da yıpranma;
• İnsanlar için tehlikeli tedavi edilemez bir hastalığa sahip olmak.

Ötenazi

Ötenazi, ölümcül bir hastalıktan ya da başka bir tedavi edilemeyen durumdan acı çeken bir bireyin yaşamını iradi olarak sona erdirmek anlamına gelir. Sözcük Yunanca Ö (”iyi anlamında) ve tanatos (”ölüm” anlamında) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur. ”İyi bir ölüm” anlamına gelir.

Ötenazi Süreci

Fenobarb adlı anestezik ilaç en yaygın kullanılan ötenazi ajanıdır. Anestezi için kullanılandan daha konsantre bir form damardan verilir. Birkaç saniye içinde kedi bilincini kaybeder ve birkaç saniye sonra ise kalp durur. Duruma bağlı olarak barbitürattan önce bir yatıştırıcı verilebilir.

Sonrası:

Beyin ölümü saniyeler içinde gerçekleşirken kaslardaki elektrik aktivitesi birkaç dakika daha sürer. Bu kasların kasılmasına neden olabilir. Solunum kasları etkilenmişse, kedinin sanki hayattaymış gibi bir refleks soluğu olacaktır. Refleks kas aktivitesi ölümden on dakika sonrasına kadar olabilir. Çalıştığım yerde, tüm cesetler, sahiplerinin tercihi gömmek değilse rutin olarak yakılıyor. Cesetler alınana kadar soğuk depoda bekletilir. Bir kediyi gömüyorsanız, çevreye zarar vermeden toprakta çözünebilecek, sentetik olmayan bir malzemeye sarın. Yabani hayvanların kazmaması için bir mezarın derin olması gerekir. Bu genellikle bir metre kadardır.

Üzülmek Normaldir

Ev hayvanları olmayanlar, evinizi paylaştığınız bir kedi öldüğünde bunun ne kadar tuhaf olduğunu anlamakta güçlük çekerler. Bir kedinin ölümü böylesi duyguları tetiklediği için utanabiliriz, ama bir kedi öldüğünde matem duygusu normaldir. Öfke, pişmanlık, endişe… bir insan arkadaşımızı yitirdiğimizde yaşadığımız tüm bu duygular üzüntü sürecinin bir parçasıdır. Çoğu veteriner kendi ev hayvanlarının ölümünü yaşamıştır. Ortalam bir kedi sahibiyseniz, inanmazlıktan çözülmeye kadar tüm üzüntü aşamaları tipik olarak neredeyse bir yıla yayılır. Veterinerlerin ilk duygusal çıkışlarla başa çıkmaları gerekse de, sanırım, sona erdirdiğim hayatlar için bir yıl içinde aldığım teşekkür mektupları, tüm veterinerliğim boyunca kurtardığım hayatlar için aldığım teşekkür mektuplarından çok daha fazla dersem, neredeyse bütün veterinerler adına konuşmuş olurum.

Bir Başka Kedi Almalı Mıyım?

Kedi sahipleri bir kedi dostu kaybettiklerinde buna dayanmanın çok zor olduğunu söylüyorlar. Yine de, bir yıl içinde çoğu, kedisiz yaşamın pek hoş olmadığına karar verir. Kedilerin evrensel değeri, önceki kedilerimizin niteliklerinin diğerlerinde de bulunabilmesindedir: soyluluk, güzellik, bağımsızlık, özdenetim, sebat ve arkadaşlık. Her kedi tektir ama evinizde bir kedi eksikliği olduğunda, genellikle bu boşluğu doldurabilecek, bunu isteyen ve buna memnun olacak sayısız muhtaç kedi bulunur.